Bel Fıtığı

Bel Fıtığı (Lomber Disk Hernisi) Nedir?

Tıp dilinde Lomber Disk Hernisi olarak bilinen bel fıtığı günümüzde oldukça yaygınlaşmış bir sağlık sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır.

Bel, 5 omur ve arasındaki disklerden oluşmaktadır. Diskler daha elastik bir yapıya sahip olup belin hareketlerini sağlayan bir yapıdadır. Disklerin herhangi bir zorlanma sonrası kayması veya yırtılması sonucu bel fıtığı meydana gelir. Kalçadan bacağın arka kısmına veya topuklara yayılan ağrı ile kendisini gösterir.

Bel Fıtığı Nedenleri Nelerdir?

Diskler, dışı sert, içi yumuşak bir yapıya sahiptir. Yaşın ilerlemesiyle birlikte, içerisinde yer alan sıvı zamanla azalmakta ve disklerin gücünü zayıflatmaktadır.

Bel fıtığı, orta veya ileri yaşta kişilerde daha sık görülse de daha erken yaşlarda da görülebilmektedir.

• Kontrolsüz ani hareketler yapmak
• Ağır yük kaldırmak
• Uzun süre sabit bir şekilde oturma ya da ayakta durma
• Şiddetli travmalar
• Omurgayı zorlayacak spor ya da hareketler yapmak
• Omurga çevresindeki kasların güçsüz olması disklerin kaymasına ya da yırtılmasına sebep olabilmektedir.

Her ne kadar kadınlarda ve erkeklerde görülme sıklığı aynı olsa da fazla kilolu olmak ya da gebelik döneminde fazla kilo almak bel fıtığı oluşması riskini artıran diğer etmenlerdendir.

Bel Fıtığının Belirtileri Nelerdir?

Bel fıtığının en önemli belirtisinden birisi ağrıdır. Hastalar da genellikle birden başlayan şiddetli ağrıların olduğu ve birkaç gün ya da birkaç haftadır geçmediğini ifade etmektedir. Bel fıtığının başlangıç seviyesinde görülmekle birlikte fıtığın ilerlemesi ile farklı semptomlar da gelişmektedir.

Kalça, bacak ve ayaklara yayılan ağrı en sık görülen belirtisidir. Ancak, her hastada aynı belirtiler görülmeyebilir. Bel fıtığı belirtilerini sıralayacak olursak;

• Bel, bacak ve kalçada dağılan ağrı
• Uyuşukluk ve karıncalanma
• Fıtığın sinirlere baskı yapması durumunda güçsüzlük, yürümede ya da oturmada zorluk
• Denge kaybı
• İdrar kaçırma
• Cinsel fonksiyon kaybı

Bel Fıtığı Tanısı Nasıl Konulur?

Dinlenme ve ağrı kesici ile geçmeyen, kalçadan bacak arkasına yayılan ve birkaç gün devam eden ağrılarda doğru tanı için bir uzman doktora başvurulması gerekir. Doktor tarafından detaylı hasta öyküsü alınarak fiziki ve nörolojik muayene yapılır. MR, BT, röntgen gibi görüntüleme yöntemleri ile kesin tanı konulur. EMG çekimi ile de fıtığın sinir uçlarına etki edip etmediği de tespit edilir.

Bel Fıtığı Nasıl Tedavi Edilir?

Bel fıtığında tedavi sürecine karar verilirken hastalığın etki derecesi önemlidir. Uygulanacak tedavi de kişiden kişiye değişiklik gösterir. İleri derece nörolojik belirtiler olmayan kişilerde cerrahi dışı yöntemler ile tedavi süreci uygulanabilmektedir.

Cerrahi Dışı Yöntemler:

• Fizik tedavi ve rehabilitasyon
• Ağrı kesici ilaç tedavisi
• Steroid tedavisi
• Egzersizler
• Kısa süreli korse kullanımı

Cerrahi dışı yöntemlerin denenmesine rağmen ağrı, uyuşma, güçsüzlük, sinire baskı sonucu fonksiyonlarda kayıp gibi şikayetler artarak devam ediyor ise cerrahi yöntemlerin uygulanması doğru bir seçenek olacaktır.

Cerrahi Yöntemler:

Fıtıklaşmış diskler, bazı kişilerde zamanla veya cerrahi dışı tedavi ile kendiliğinden iyileşir. Omurilik ve sinirler üzerindeki baskıyı azaltmak için aşağıdakiler de dahil olmak üzere birden fazla cerrahi teknik uygulanabilir.

• Diskektomi: Fıtıklaşmış diskin çıkarılması işlemidir.
• Laminektomi: Fıtıklaşmış diskin etrafındaki kemiğin bir kısmını çıkarmak ve omurilik kanalını genişletmek için uygulanan bir işlemdir.
• Yapay Disk Ameliyatı: Fıtıklaşmış diski yapay bir diskle değiştirmek amacıyla uygulanan bir işlemdir.
• Spinal Füzyon: Omurgayı daha stabil hale getirmek için iki veya daha fazla omurun doğrudan birleştirilmesi için uygulanan bir cerrahi yöntemdir.

Bel fıtığı ameliyatlarında cerrahın deneyimi ve günümüzde uygulanan yöntemler ile risk oldukça düşüktür.

Tam Kapalı Bel Fıtığı Ameliyatı (Tam Endoskopik Bel Fıtığı Ameliyatı)

Tam kapalı bel fıtığı ameliyatı, belin arka ya da yan kısımlarından küçük kesiler yardımı ile girilerek gerçekleştirilen bir işlemdir. Kamera yardımıyla fıtık olan bölgeye girilir ve fıtık dokusu çıkarılır. Kısa süreli bir işlemdir. Hastalar genellikle aynı gün taburcu edilir ve 1 hafta sonra günlük hayatlarına dönebilmektedir. Ameliyat lokal anestezi altında gerçekleştirilmektedir. Bu da, anestezi alamayan hastalar için önemli bir avantajdır.

Kapalı Bel Fıtığı Ameliyatı (Mikrodiskektomi)

İlerleyen teknoloji sayesinde günümüzde fıtık tedavisinde kapalı modern ameliyat teknikleri kullanılmaktadır. Bu ameliyatlardan en önemlisi ise boyun, sırt ve bel omurları arasındaki diskin fıtıklaşması tedavisinde kullanılan mikrodiskektomi yöntemidir. Mikrodiskektomi, küçük bir cilt kesisi ile özel cerrahi mikroskoplar sayesinde uygulanmaktadır. Mikro aletler ile hastanın fıtıklaşmış diskleri başarılı bir şekilde çıkarılabilmektedir.

Her bel fıtığı tam kapalı yöntemle tedavi edilebilir mi ?

Bel fıtıklarının tedavisinde uygulanacak yöntem hastanın genel sağlık durumu ve fıtığın derecesinde göre değişiklik göstermektedir. Bel fıtıklarının büyük bir bölümü tam kapalı yöntemlerle tedavi edilebilir. Ancak, fıtığın büyük olması, kanalı tıkaması gibi durumlarda açık cerrahi uygun tedavi yöntemidir.

Bel fıtığı ameliyatı sonrası iyileşme süreci

Gelişen teknolojiyle bel fıtığı ameliyatı sonrası iyileşme süreçleri uzamamaktadır. Genellikle hastanın tıbbi durumuna göre ameliyattan birkaç saat sonra hastalar ayağa kalkabilmektedir. Günlük ihtiyaçlarını kendileri rahatlıkla karşılayabilmektedir. Hastalar uygulanan cerrahi yönteme göre 1 gün sonra taburcu edilmekte ve günlük hayatlarına dönebilmektedir. Hastanın genel sağlık durumu, yaşı ve uygulanan yöntem iyileşme ve taburcu olma süresini etkilemektedir.

Bel fıtığı ameliyatı sonrası ameliyat izi kalır mı?

Modern yöntemler ile cerrahi işlemler uygulanır. Estetik dikiş uygulanması sebebiyle dikiş alma durumu yoktur. İyileşme süreci gibi yara izi de kişiden kişiye değişiklik gösterir. Kapalı yöntemler ile yapılan işlemlerde daha küçük kesi olması ve cilt çizgilerine paralel uygulanması sebebiyle iz kalma olasılığı daha düşüktür.

Bel Fıtığından Korunmak İçin Neler Yapılmalı?

Bel fıtığından korunmak için duruşumuza ve oturuşumuza özen göstermemiz gerekir. Otururken, televizyon izlerken, bilgisayar başında ya da telefon ile ilgilenirken dik durmak omurga sağlığını koruyan en önemli faktördür.

• Ağır nesnelerin uygun şekilde kaldırılması
• Otururken düz ve dik oturmak
• Ağır bir eşya kaldırırken bacaklardan destek almak
• Düzenli egzersiz yapmak bel fıtığının önlenmesine yardımcı olur.